LiNT: beoordeel je teksten op begrijpelijkheid
Het Leesbaarheidsinstrument voor Nederlandse Teksten (in het kort: LiNT) helpt je om de begrijpelijkheid van teksten te beoordelen op een wetenschappelijk verantwoorde manier.
LiNT geeft feedback op teksten zodat duidelijk wordt welke teksten onduidelijk zijn. Zo helpt LiNT jou en je organisatie om te bepalen hoever jullie zijn met helder communiceren.
Op basis van wetenschappelijk onderzoek analyseert LiNT teksten. De tool geeft feedback om de teksten te verbeteren maar geeft geen herschrijfsuggesties.
Waarom LiNT gebruiken?
- Als feedback op je eigen teksten
- Om anderen feedback te geven op teksten.
- Om te bepalen welke teksten duidelijker kunnen.
- Om te bepalen hoe ver je organisatie is met helder communiceren.
Hoe gebruik je LiNT bij teksten?
Je plakt je tekst(en) in het programma, of uploadt die. En met één druk op de knop ‘Scannen’ start de analyse. Na een paar minuten levert LiNT je 4 soorten informatie:
- Bij hoe moeilijk is je tekst? schat LiNT in voor hoeveel lezers je tekst problemen kan opleveren.
- Bij vergelijk je tekst zie je hoe moeilijk je tekst is. Lint vergelijkt je tekst met 10 Nederlandse tekstgenres.
- Bij je tekstkenmerken geeft LiNT 13 kenmerkscores, verdeeld in 3 groepen:
- moeilijke woorden;
- moeilijke zinnen;
- persoonlijke elementen, zoals persoonlijke voornaamwoorden (jij, uw, onze, wij etc.), persoonsnamen, zelfstandig naamwoorden die verwijzen naar personen (voetballer) en gebruik van de actieve vorm (Piet leest het boek in plaats van Het boek wordt door Piet gelezen).
- Bij bekijk je tekst zie je de tekst met markeringen voor bijvoorbeeld moeilijke woorden en moeilijke zinnen.
Het onderzoek achter LiNT
LiNT beoordeelt de moeilijkheid van je tekst. Die schatting is gebaseerd op een leesbaarheidsonderzoek waarin 120 teksten zijn getest op begrip. Deze begripsscores zijn goed te voorspellen aan de hand van een formule waarin 4 automatisch bepaalde tekstkenmerken staan:
- Woordfrequentie: hoe bekender, hoe beter.
- Aantal inhoudswoorden in zinsdelen per vervoegd werkwoord: hoge informatiedichtheid maakt lastiger leesbaar.
- Hoeveelheid concrete zelfstandig naamwoorden: hoe meer, hoe beter.
- Lengte tussen twee woorden die bij elkaar horen: hoe korter, hoe beter.
De formule geeft elke tekst een moeilijkheidsniveau: 1, 2, 3, of 4. Die niveaus geven aan welk deel van de bevolking moeite heeft om de tekst te begrijpen. Op niveau 1 is dat 14%, op niveau 4 maar liefst 80%.
Ontwikkeling en uitrol LiNT
LiNT is ontwikkeld met steun van NWO, de Nederlandse organisatie voor het wetenschappelijk onderzoek, in het kader van een onderzoeksproject naar begrijpelijke taal. Drie universiteiten droegen bij aan de ontwikkeling, in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Taalunie. De Universiteit Utrecht verricht(te) het meeste werk onder leiding van Henk Pander Maat.
Hier zijn 2 tools uit voortgekomen: T-Scan en LiNT. Met T-Scan worden teksten op ruim 400 kenmerken geanalyseerd, wat fijn is voor onderzoek maar veel te veel is voor alledaags gebruik. LiNT kiest een klein aantal kenmerken uit T-Scan, en presenteert die zo toegankelijk mogelijk, zodat het geschikt is voor een breder publiek. Gebruiker Centraal publiceert en introduceert LiNT binnen haar community namens het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Taalunie.